Jaskra – przyczyny, objawy i leczenie

Jaskra jest najczęstszą przyczyną utraty wzroku. Przez długi czas przebiega bezobjawowo, a wykryć mogą ją tylko badania.

Jakie są przyczyny jaskry?

Jaskra jest chorobą oczu stanowiącą najczęstszą przyczynę nieodwracalnej utraty wzroku. Składa się na nią kilka różnych schorzeń, które prowadzą do uszkodzenia i postępującego zaniku nerwu wzrokowego oraz komórek siatkówki. Skutkuje to postępującym zaburzeniem widzenia, aż do całkowitej ślepoty.

Przyczyną jaskry jest wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego spowodowany zaburzonym przepływem cieczy wodnistej – płynu, który odżywia rogówkę i soczewkę oraz odprowadza produkty przemiany materii. W prawidłowych warunkach ciecz stale napływa i odpływa do przedniej komory oka. Wszelkie nieprawidłowości w tym procesie (np. nadprodukcja płynu) sprawiają, że ciecz zatrzymuje się, w wyniku czego wzrasta ciśnienie w gałce ocznej. Stan ten prowadzi do stopniowego uszkodzania nerwu wzrokowego.

Jaskra jest chorobą złożoną. Z tego powodu wyróżnia się kilka jej rodzajów:

  • jaskra pierwotna otwartego kąta – najczęściej występujący typ schorzenia; pojawia się w wyniku zaburzenia funkcjonowania struktur odprowadzających ciecz wodnistą,
  • jaskra zamkniętego kąta – spowodowana zrośnięciem się lub zetknięciem rogówki i tęczówki, co uniemożliwia przedostanie się cieczy wodnistej do struktur odprowadzających,
  • jaskra wtórna – chorobę wywołują inne schorzenia, które prowadzą do uszkodzenia struktur oka, np. nowotwór lub uraz gałki ocznej,
  • jaskra wrodzona – występuje rzadko; pojawia się u dzieci i jest spowodowana czynnikami genetycznymi.

Czynniki ryzyka wystąpienia jaskry

Szacuje się, że na jaskrę choruje nawet 70 milionów osób na całym świecie, z czego aż u ponad 12% spowodowała ona trwałą utratę wzroku. Najczęściej diagnozuje się ją u osób starszych (nawet 10% osób po 70. roku życia), ale należy pamiętać, że na wystąpienie choroby są narażone również osoby młode. Do czynników ryzyka wystąpienia jaskry zalicza się:

  • wiek powyżej 40. roku życia,
  • występowanie jaskry w rodzinie,
  • znaczna wada wzroku (np. krótkowzroczność),
  • częste i nawracające bóle głowy i migreny,
  • cukrzyca,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • podwyższony poziom lipidów we krwi,
  • choroby i urazy gałki ocznej,
  • długotrwałe stosowanie kortykosteroidów i antykoncepcji hormonalnej.

Objawy jaskry

Jaskra bardzo często przez długi czas przebiega bezobjawowo, dlatego osoby chore nie zdają sobie sprawy, że dochodzi u nich do postępującego uszkodzenia nerwu wzrokowego. Pierwszymi dolegliwościami są pogorszenie widzenia oraz zawężenie pola widzenia i pojawienie się w nich luk – są to tzw. mroczki jaskrowe. Pacjent zaczyna mieć coraz większe problemy z dostosowaniem wzroku do ciemności, skarży się na częste łzawienie oczu, ból oka i bóle głowy. W ostrym ataku jaskry występują dodatkowo wymioty, a gałka oczna staje się twarda i czerwona. Jest to stan wymagający pilnej interwencji lekarskiej.

Diagnostyka jaskry

W początkowym stadium jaskra może zostać wykryta tylko przy pomocy badania okulistycznego. Dlatego szczególnie ważne są coroczne, profilaktyczne kontrole. W większości przypadków, kiedy pojawiają się pierwsze objawy, nerw wzrokowy jest już uszkodzony w znacznym stopniu.

W celu postawienia diagnozy lekarz wykonuje szereg badań, podczas których ocenia pole widzenia, ciśnienie wewnątrzgałkowe i tarczę nerwu wzrokowego. O jaskrze świadczą zmiany zanikowe w tarczy nerwu wzrokowego oraz ubytki w polu widzenia.

Leczenie jaskry

Leczenie jaskry zależy od stopnia zaawansowania choroby w momencie postawienia diagnozy. Celem terapii jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, dzięki czemu zahamowany zostanie postęp choroby. Najczęstszym sposobem leczenia jest farmakoterapia. Pacjent stosuje krople do oczu, które zmniejszają wydzielanie cieczy wodnistej lub zwiększają jej odpływ. W niektórych przypadkach wskazana jest laseroterapia lub zabieg chirurgiczny. Tylko wczesne rozpoznanie jaskry zmniejsza ryzyko utraty wzroku.

[Głosów:1    Średnia:5/5]

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here